Σήμερα στην στήλη των συνεντεύξεων φιλοξενώ την συγγραφέα του βιβλίου “Ο παππούς δεν θα ψηφίσει φέτος” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, Ασημένια Σαράφη. Η συγγραφέας στο βιβλίο της, με αφορμή το δημοψήφισμα του 2015 και την πόλωση που είχε δημιουργηθεί τότε, πλάθει την ιστορία της και μας μεταφέρει πίσω στον χρόνο και στο καλοκαίρι του 1981, στο καλοκαίρι της αλλαγής. Στην συνέντευξη που ακολουθεί η συγγραφέας μας μιλά για το βιβλίο της, για τον τελετουργικό που ακολουθεί κατά την διάρκεια την συγγραφής αλλά και για το τι είναι κατά την γνώμη της ο πολιτικός πολιτισμός και γιατί επιτέλους χωριζόμαστε πάντα σε στρατόπεδα…
- Κυρία Σαράφη, αρχικά θα ήθελα πολύ να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στο bookstories. Θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για εσάς;
Μεγάλωσα στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου και σπούδασα στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ, με ειδίκευση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία. Ο παππούς είναι το πέμπτο μου βιβλίο. Προηγήθηκαν τα βιβλία: Το παράδοξο ταξίδι της εφηβείας της (νουβέλα, Καστανιώτης, 1998), Platanus Orientalis. Οι διακλαδώσεις μιας ασυνήθιστης ιστορίας (μυθιστόρημα, Πατάκης, 2003), Φεγγαράδα στο δέρμα (διηγήματα, Πατάκης, 2007 – υποψήφιο για τα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω), Αρόδο (μυθιστόρημα, Πατάκης, 2011). Εργάζομαι ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση.
- Ο παππούς δεν θα ψηφίσει φέτος είναι το νέο σας βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κλειδάριθμος». Μιλήστε μας λίγο για αυτό. Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του βιβλίου αυτού;
Η ιδέα για το μυθιστόρημα προέκυψε το καλοκαίρι του 2015, οπότε η χώρα βίωνε τον προεκλογικό πυρετό, πριν και μετά το δημοψήφισμα. Αντιλήφθηκα πως το κλίμα παρέπεμπε στο καλοκαίρι του 1981, το οποίο βίωσα ως παιδί, με διαφορετικές, βέβαια, αλλά ανάλογες προσδοκίες, ανάλογη έξαψη του κόσμου και ανάλογες παθιασμένες αντεγκλήσεις. Επιπλέον, ανέκαθεν με γοήτευαν και με προβλημάτιζαν δημιουργικά οι προεκλογικές περίοδοι, κατά τις οποίες εντείνονται οι συζητήσεις για ζητήματα και επιλογές που θα έπρεπε να συζητιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της τετραετίας. Σαν να ξυπνά το εκλογικό σώμα από έναν λήθαργο. Ε, αυτό το αιφνίδιο ξύπνημα ήθελα να περιγράψω και να διερευνήσω, πάντα σε συνάφεια με τις ιδιαίτερες συνθήκες της συγκεκριμένης ιστορικής στιγμής.
- Ο Νικόλας είναι ένα παιδί που έχει μεγαλώσει σε μια οικογένεια με καλά κρυμμένα μυστικά. Πιστεύετε ότι κάποια πράγματα είναι καλύτερα να μένουν κρυφά όσο περισσότερο γίνεται ή η αλήθεια πρέπει να βγαίνει από νωρίς στο φως;
Η αλήθεια πρέπει να βγαίνει πάντα στο φως, όσο οδυνηρή κι αν είναι. Μόνο γνωρίζοντάς την, μπορούμε να προχωρήσουμε στη ζωή μας και να εξελιχθούμε ως άτομα, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
- Στο βιβλίο σας περιγράφετε μια προεκλογική περίοδο αρκετά διαφορετική από αυτές που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, ο φανατισμός είναι ένα στοιχείο που υπάρχει και στις δυο αυτές εποχές. Πιστεύετε ότι είναι στοιχείο του dna μας; Πάντα θα χωριζόμαστε σε στρατόπεδα γαλάζιων, πράσινων, κόκκινων, καλών ή κακών ή θα καταφέρουμε κάποια στιγμή να αποκτήσουμε πολιτικό πολιτισμό;
Έχω την πεποίθηση πως δεν υφίστανται διαχωρισμοί σε καλούς και κακούς, αλλά σε πιο καλούς και σε λιγότερο καλούς για εμάς, σε συνάρτηση πάντα με την ταξική και ιδεολογική μας τοποθέτηση, τις οποίες και οφείλουμε να έχουμε αντιληφθεί και αποκρυσταλλώσει αρκετά έγκαιρα στη ζωή μας. Η ψήφος δεν πρέπει να δίνεται ελαφρά τη καρδία, αλλά να αποτελεί μία ακόμη πολιτική πράξη ευθύνης, η οποία θα έρχεται ως συνέχεια και επιστέγασμα του ευρύτερου πολιτικού μας βίου, ο οποίος βιώνεται και ασκείται καθημερινά και δεν περιορίζεται στην Κυριακή των όποιων εκλογών, κάθε τέσσερα χρόνια. Η πόλωση, ασφαλώς, είναι δυσάρεστη και εν πολλοίς άγονη συνθήκη, την οποία ενορχηστρώνουν σκόπιμα τα κόμματα και αποδέχονται άκριτα οι πολίτες. Ο πολιτικός πολιτισμός δεν αποτελεί προϊόν επιφοίτησης, αλλά απόρροια της ουσιαστικής παιδείας, την οποία η πολιτική ηγεσία συστηματικά και διαχρονικά αρνείται στους πολίτες της. Τα περί εθνικού DNA, ασφαλώς, είναι βολικές για την εξουσία και αβάσιμες γενικεύσεις.
- Είχατε ποτέ πρότυπο κάποιον άλλο συγγραφέα; Υπάρχει κάποιος που σας επηρέασε στο ύφος και συγγραφικό στυλ που ακολουθείτε;
Οι αγαπημένοι / αγαπημένες συγγραφείς, εκ των πραγμάτων τόσο διαφορετικοί / -ές μεταξύ τους, επηρεάζουν και σμιλεύουν το προσωπικό ύφος κάθε συγγραφέα με τρόπο ουσιαστικό και ανεπίγνωστο. Καταλήγουμε να είμαστε τα διαβάσματά μας, το μοναδικό αποτέλεσμα των επιρροών που δεχτήκαμε στην πορεία της ζωής μας. Στη δική μας φωνή, στο δικό μας συγγραφικό ύφος, άρα, ενσωματώνουμε και εξελίσσουμε ποικίλες φωνές και ύφη.
- Πριν γράψετε ένα βιβλίο, τι προεργασία κάνετε; Έχετε κάποιο «τελετουργικό»;
Συνήθως, η ιδέα για κάθε βιβλίο, από τη στιγμή που συλλαμβάνεται, παραμένει για χρόνο ανομολόγητη και ωριμάζει. Κάποια στιγμή, κάθομαι και ξεκινώ να γράφω, κάνοντας τις απαραίτητες διακοπές, προκειμένου να ερευνήσω τα πραγματολογικά και ιστορικά στοιχεία. Διορθώνω εξαντλητικά τα κείμενα και κατά τη διάρκεια της συγγραφής και αφού την ολοκληρώσω. Γενικώς, δεν κρατώ σημειώσεις, δεν προαποφασίζω την εξέλιξη της πλοκής, όλα βγαίνουν αυθόρμητα στην πορεία.
- Αφήνετε μέρη του εαυτού σας στις ιστορίες σας; Τι θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε για εσάς και την προσωπικότητα σας, διαβάζοντας ένα βιβλίο σας;
Ασφαλώς, αφήνω μέρη και στοιχεία του εαυτού μου και της προσωπικότητάς μου σε κάθε βιβλίο. Ελπίζω, βέβαια, να τα μεταμφιέζω αποτελεσματικά, ώστε να μην είναι εμφανή στους αναγνώστες. Αποκαλύπτομαι, επομένως, μεταμφιεζόμενη, καθώς αποστρέφομαι τις εστιασμένες στη βιογραφία του συγγραφέα αναγνώσεις των μυθοπλαστιών έργων.
- Έχετε κάποιο συγγραφικό στόχο ή αλλιώς ένα όνειρο που θέλετε να πετύχετε στα επόμενα χρόνια;
Στόχος μου είναι να γράφω συστηματικά, αλλά όχι καταναγκαστικά, κάθε που δημιουργείται η ανάγκη να εξελιχθεί μία ιδέα και να ολοκληρωθεί μία ενδιαφέρουσα ιστορία, τα κείμενά μου να διαβάζονται από τον κόσμο και να πυροδοτούν γόνιμο διάλογο και αισθητική συγκίνηση.
- Τι καθιστά έναν συγγραφέα επιτυχημένο; Οι πωλήσεις, η ψυχή που έχουν τα έργα του ή η διαχρονικότητα αυτών;
Μάλλον όλα αυτά μαζί (αν και όχι όλα στον ίδιο βαθμό).
- Τελειώνοντας ένα βιβλίο έχετε ήδη στο μυαλό σας το επόμενο ή δίνετε στον εαυτό σας χρόνο για ξεκούραση;
Άλλοτε ναι και άλλοτε όχι. Επίσης, πάντα δίνω στον εαυτό μου χρόνο για ξεκούραση. Δεν πρόκειται ποτέ να μπω στη διαδικασία να γράφω για να γράφω, προκειμένου να βρίσκομαι στην επικαιρότητα. Δεν θα άντεχα το τόσο μεγάλο άγχος της συγκεκριμένης ανάγκης.
- Τέλος, αφού σας ευχαριστήσω πολύ, και πάλι θα ήθελα να μου πείτε την σκέψη που σας απασχόλησε πολύ τελευταία.
Με απασχολεί πολύ η τρέχουσα εγχώρια και διεθνής πολιτική κατάσταση και τον κυρίαρχο προβληματισμό μου τον έχει διατυπώσει ο Αριστοτέλης. Επιτρέψτε μου να τον παραθέσω διατυπωμένο από κείνον: «Γιατί, όπως ο άνθρωπος είναι το ανώτερο από όλα τα όντα όταν φτάνει στην τελειότητά του, έτσι, όταν σπάζει τη σχέση του με τον νόμο και τη δικαιοσύνη, γίνεται το χειρότερο απ’ όλα. Δεν υπάρχει πιο ανυπόφορο και πιο ολέθριο πράγμα από την αδικία που διαθέτει όπλα. Ο άνθρωπος, από την άλλη, γεννιέται εφοδιασμένος από τη φύση με όπλα για να υπηρετήσει τη φρόνηση και την αρετή, που όμως μπορεί να τη χρησιμοποιήσει εξ ολοκλήρου για αντίθετους σκοπούς.» (Πολιτικά 1253a, 31-35, μτφ. Δ. Λυπουρλή)
