Βαριάντα, Νατάσσα Καραμανλή, εκδόσεις Ψυχογιός

Ιδανικά θα ήθελα να σας μιλήσω για το νέο βιβλίο της Νατάσσας Καραμανλή “Βαριάντα” , που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, αντιμετωπίζοντας το σαν ένα δυστοπικό μυθιστόρημα, σε ένα παράλληλο σύμπαν που η έμφυλη βία δεν θα ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και που οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα μόνο για το έτος 2021 δεν θα έφταναν τον αριθμό 17. Δυστυχώς όμως δεν ζούμε σε αυτό το παράλληλο σύμπαν. Ζούμε σε μια κοινωνία που η γυναίκα αντιμετωπίζεται ακόμα σαν κτήμα των ανδρών. Σε μια κοινωνία που τα πατριαρχικά πρότυπα καλά κρατούν. Σε μια κοινωνία που όταν ο άνδρας λέει αν με χωρίσεις θα σε σκοτώσω… το εννοεί. Σε μια κοινωνία που η γυναικεία κακοποίηση, σωματική, λεκτική, ψυχολογική είναι γεγονός αναμφισβήτητο. 

Στο βιβλίο λοιπόν για το οποίο θα μιλήσουμε σήμερα θα γνωρίσουμε, όχι μια αλλά τρεις τέτοιες ιστορίες. Τρεις ιστορίες γυναικών, που εκμυστηρεύτηκαν στην συγγραφέα όλες τις μύχιες σκέψεις τους, τα συναισθήματα τους, την ντροπή τους . Η Μάρα, η Ευγενία και η Ιουλία, είναι υπαρκτά πρόσωπα. Και οι ιστορίες τους γνώριμες, οικείες, κοινές. Είναι η ιστορία κάθε  κακοποιημένης γυναίκας που βρήκε το θάρρος να αφήσει τον δυνάστη της. Που προσπάθησε μέσα από πολύ πόνο και κλάμα και ντροπή να κοιτάξει τον εαυτό της στον καθρέφτη και να πει ως εδώ. Οι τρεις αυτές γυναίκες ενώνονται σε αυτήν την καμπή της ζωής τους για πάντα με τρόπο που μόνο οι δύσκολες καταστάσεις μπορούν και ενώνουν τους ανθρώπους. Μέχρι εδώ είναι το αληθινό κομμάτι της ιστορίας. Από εκεί και πέρα η συγγραφική δεινότητα της κυρίας Καραμανλή θα τις μπλέξει ακόμα περισσότερο μέχρι να έρθει η πολυπόθητη λύτρωση. 

Δεν ξέρω τι να πω για αυτό το βιβλίο. Είναι ένα δυνατό ανάγνωσμα που δεν επιχειρεί ούτε στο ελάχιστο να ωραιοποιήσει τις καταστάσεις που περιγράφει. Με γλώσσα ωμή, σκληρή η συγγραφέας εξιστορεί τις ιστορίες των γυναικών με τόσο ρεαλιστικό τρόπο που σχεδόν νοιώθεις τα χτυπήματα πάνω στο δέρμα σου. Με τρόπο κοφτό, στακάτο γίνεσαι θες δεν θες κοινωνός της δυστυχίας τους. Η συγγραφέας  δομεί τους χαρακτήρες του βιβλίου αριστοτεχνικά δίνοντας τους μια χροιά ηρωίδων αρχαίας τραγωδίας. Όπως λέει και η ίδια η συγγραφέας σαν μια άλλη Εκάβη, Ελένη και Κλυταιμνήστρα.  Μόνο που αυτές πρωταγωνιστούν σε μια σύγχρονή τραγωδία. Την τραγωδία της δικής τους ζωής.  Αν μαθαίνουμε κάτι από την ιστορία αυτών των γυναικών είναι ότι η οικογενειακή βία, γιατί περί αυτού πρόκειται δεν  γνωρίζει κοινωνική και οικονομική κατάσταση, μορφωτικό επίπεδο. Κακοποιητής μπορεί να είναι και ένας μορφωμένος δικηγόρος ή ένας γιατρός. Ένας πλούσιος γιάπης, ένας όμορφος και γοητευτικός άνδρας. Αντίστοιχα τα θύματα είναι γυναίκες με ανώτερο μορφωτικό επίπεδο, με υγιείς οικογένειες που μεγάλωσαν τα κορίτσια τους με αγάπη. Με μόνη τους έγνοια να ευτυχήσουν στην ζωή τους. Που ξεκίνησαν τις δίκες τους οικογένειες με αγάπη, με όνειρα και με ελπίδα. Με αυτό θέλω να πω πως η συγγραφέας κατορθώνει να σπάσει ένα ακόμα στερεότυπο. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται για ένα ακόμα μυθιστόρημα που θα θα μας διηγηθεί την ιστορία ενός κακόμοιρου κοριτσιού από την επαρχία που δεν έχει στον ήλιο μοίρα και κακοπέφτει στην ζωή της. Όχι. 

Δεν έχω ιδέα πως είναι να είσαι σε μια κακοποιητική σχέση. Πως νοιώθουν αυτές οι γυναίκες. Αν τα σημάδια είναι μπροστά τους από την αρχή και απλά αυτές επιλέγουν να μην τα βλέπουν “τυφλωμένες” από αγάπη. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να “διαβάσω” αυτά τα σημάδια και εγώ σε κάποια φίλη μου. Δεν ξέρω πως θα μπορούσα να βοηθήσω. Πολλές φορές σκέφτομαι πως το να επιλέξεις τον σωστό άνθρωπό για σύντροφο έχει φτάσει να είναι θέμα τύχης. Και μετά τι; Εύχεσαι απλά τα παιδιά μας να σταθούν τυχερά; Τα μαθαίνεις να μην ανέχονται την βία, την κακοποίηση. Να είναι αυτάρκεις. Να αγαπούν πρώτα και κύρια τον ίδιο τους τον εαυτό και να φεύγουν… Και μετά τι; 

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στις γυναίκες όλου του κόσμου… Σε κάθε Ελένη, Γαρυφαλλιά, Καρολάιν, Μαρία, Ανίσα, Νεκταρία, Ντόρα, Μόνικα, Κωνσταντίνα, Σταυρούλα, Άννα, Βασιλική…. Σε όλες εκείνες που δεν πρόλαβαν να φύγουν και σε όλες εκείνες που έφυγαν και απλά δεν στάθηκαν τυχερές… Κυρία Καραμανλή σας ευχαριστούμε πολύ… 

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Στη ζωή μου αναγκάστηκα να καταπιώ μεγάλες δόσεις δηλητήριο από άτομα δικά μου, κοντινά, αγαπημένα. Παράταιρες αυτές οι λέξεις, αλήθεια. Δηλητήριο κι αγάπη δεν ταιριάζουν, δεν απαντώνται μαζί.
Τρεις γυναίκες εγκλωβισμένες στον κλοιό της βίας, βασίλισσες σε μια παρτίδα σκάκι που τις εξαναγκάζει σε απρόβλεπτες κινήσεις. Οι βασιλιάδες τους, έπειτα από μια σειρά αποτρόπαιων δολοφονιών, εντοπίζονται νεκροί. Πρόκειται για ματ της τελευταίας γραμμής ή για ματ των ανόητων; Ποιος κινεί αυτές τις βασίλισσες; Ποιος ενορχηστρώνει τούτη τη θανάσιμη βαριάντα;
Διέγραψα τη λέξη «φόβος» από το λεξιλόγιό μου. Οριστικά. Μαζί της φρόντισα να αποβάλω και κάποιες άλλες που είχαν θέσει τη ζωή μου σε μόνιμη καταστολή, όπως την ταπείνωση, την απόρριψη, την εξάρτηση.
Η αστυνομία παρατάσσει τους αξιωματικούς της, μα ο δολοφόνος φαντάζει ασύλληπτος. Τα θύματα μετατρέπονται σε θύτες ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο; Οι βασίλισσες θυσιάζουν και θυσιάζονται. Ποια βαριάντα θα τις οδηγήσει στο πολυπόθητο ρουά ματ;

Λίγα λόγια για την συγγραφέα:

ΝΑΤΑΣΣΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ, Θεσσαλονικιά, ολίγον θεατρική, ολίγον ποιήτρια, μα πάντα υποταγμένη στις λέξεις, ασχολείται με τη συγγραφή από τα παιδικά της χρόνια. Παρακολούθησε σεμινάρια δημοσίων σχέσεων και μάρκετινγκ στην Αμερική, καθώς και το πρόγραμμα σπουδών Element of Theatre and Dramatic Literature, στο Ohio State University. Αργότερα, απέκτησε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη Θεατρική Αγωγή από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά SOUL, Αλήθεια της Μακεδονίας και Upgrade. Έχει γράψει άλλα τέσσερα βιβλία κι έχει συμμετάσχει σε τέσσερα συλλογικά έργα, ενώ κείμενά της φιλοξενούνται στους λογοτεχνικούς ιστότοπους maga.gr, enfo.gr, biblionet.gr, logografis.gr, vivlionorizontes.com, culturebook.gr, σε λογοτεχνικά projects, στα spillword.com, letterpile.com και discover.hubpages.com στα αγγλικά, καθώς και στο προσωπικό της blog: soufrazeta.wordpress.com. Είναι πολύ περήφανη για τις βραβεύσεις της, συνολικά έντεκα στον αριθμό. Μεγάλες της αγάπες το θέατρο, η μουσική, η θάλασσα, τα ζώα, τα ταξίδια και, φυσικά η μεγαλύτερη, η κόρη της. Στον ελεύθερο χρόνο της διαβάζει μανιωδώς ή κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές στο αυτοδιαχειριζόμενο ραδιόφωνο πολιτιστικής και πολιτικής παρέμβασης «Μεταδεύτερο». Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α.) και του National Association of Care & Support Workers (NACAS)