Στο νέο του βιβλίο “Μικρασία, το τραγούδι του αποχωρισμού” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός ο συγγραφέας Θοδωρής Παπαθεοδώρου μας ταξιδεύει στα παράλια της Μικράς Ασίας λίγα χρόνια πριν την καταστροφή της Σμύρνης. Φέτος είναι τα 100 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, την μεγαλύτερη εθνική τραγωδία στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού…
Επικεντρωνόμαστε όμως τόσο πολύ στο 1922 που ξεχνάμε πως η καταστροφή της Σμύρνης ήταν μόνο η κατάληξη μιας προσπάθειας που είχε ξεκινήσει πολύ πριν… Το 1914 με την Σφαγή της Φώκαιας και των γύρω περιοχών, το 1919 με την σφαγή των προσκόπων στο Αϊδίνη και με τόσα άλλα…Έχουν γραφτεί τόσα πολλά βιβλία με το θέμα αυτό που πραγματικά σκέφτομαι καμία φορά.. μπορεί να γραφτεί κάτι επιπλέον; Και καταλήγω ότι ναι είναι δυνατόν… Το κάθε βιβλίο η κάθε ιστορία είναι μοναδική όπως μοναδικός ήταν και ο καθένας που χάθηκε τότε..
Δεν ξέρω από που να ξεκινήσω ειλικρινά…Ένα βιβλίο που ξυπνά μνήμες, μυρωδιές, δημιουργεί συναισθήματα και εικόνες από παλιές πατρίδες…
Το βιβλίο ξεδιπλώνει την ιστορία Άννας ή Αννιώ ή Αννέτ ή Αϊνούρ…
Η Άννα Παπάζογλου και η αδερφή της Φρόσω είναι οι μοναδικές που επέζησαν από την οικογένεια τους στην Σφαγή της Φώκαιας το 1914…
Μεταφέρονται με ένα δουλεμπορικό στην Σμύρνη και από εκεί ξεκινά ο Γολγοθάς της επιβίωσης τους… Η Άννα δεν θα ζήσει μια εύκολη ζωή… θα περάσει πολλά. Θα αγαπήσει, θα πονέσει, θα πέσει θύμα εκμετάλλευσης αλλά στο τέλος θα εκδικηθεί…
Η Άννα γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα σε μια οικογένεια που της έδωσαν την επιλογή να είναι ο εαυτός της απόλυτα. Το μόνο που της ζητήθηκε ποτέ είναι να είναι προσεκτική. Να μην προκαλεί. Η ίδια δεν πιστεύει ότι άνθρωποι που έχει ζήσει μαζί τους, έχουν κλάψει , έχουν γελάσει, έχουν ευεργετηθεί από την οικογένεια της μπορούν να την βλάψουν. Τούρκοι και Έλληνες συνυπάρχουν αρμονικά στο μυαλό της. Ώσπου αυτή η συνύπαρξη παύει να είναι αρμονική και όλα αλλάζουν. Και αυτή και η αδερφή της Φρόσω απομένουν μόνες να κάνουν πράγματα που δεν φαντάζονταν ποτέ για να ζήσουν.
Στο βιβλίο αυτό ξεδιπλώνεται η ζωή της Άννας που όπως είπα δεν ήταν μια εύκολη ζωή. Η Άννα όμως αποδείχτηκε δυνατή, πεισματάρα, τολμηρή. Δεν το έβαλε ποτέ κάτω και στο τέλος ανταμείφθηκε για αυτό. Στις σελίδες του ξεδιπλώνονται τα γεγονότα που προηγήθηκαν της καταστροφής της Σμύρνης. Γεγονότα που άλλα πλήγωσαν τους Έλληνες, τους πόνεσαν και άλλα τους έκαναν να ελπίσουν. Το βιβλίο αυτό είναι μοναδικό. Ο συγγραφέας καταφέρνει να πλάσει μια ιστορία δυνατή και να την εντάξει στο ιστορικό πλαίσιο εξαιρετικά.
Τελειώνοντας το βιβλίο νοιώθω ότι η Μικρασιατική Καταστροφή είναι μια πληγή που δεν θα κλείσει ποτέ όσο κλισέ και αν ακούγεται αυτό… Και πως όσο και να διαβάζουμε για το θέμα αυτό πάντα θα υπάρχουν στοιχεία της ιστορίας που θα καταφέρνουν να μας εκπλήσσουν ξανά και ξανά.
Από το οπισθόφυλλο:
Αχ αμάν αμάν, σεκερίμ αμάν…
Αυτό το παθιάρικο, ερωτικό τραγούδι έρχεται στα χείλη μου καθώς η λεπίδα χαρακώνει το λαρύγγι μου. Το μαυριδερό, λιγδιασμένο χέρι του τσέτη που την κρατάει φέρνει τις τουρκικές λέξεις στον νου μου. Παντού γύρω μου νιώθω τον αχό της λυσσασμένης Τουρκιάς κι ακούω βλαστήμιες για τους γκιαούρηδες.
Βάι βάι, ζαβαλίμ βάι…
Το ερωτικό τραγούδι γίνεται σπαρακτικό μοιρολόι καθώς η τραχιά, σερνική φωνή πίσω μου με προστάζει να κάνω την προσευχή μου. Καταπώς λένε, η ζωή μου όλη διαβαίνει μπρος απ’ τα σφαλισμένα βλέφαρά μου.
Το σπίτι μας στη Φώκαια, η σφαγή κι ο καταδιωγμός, το φραγκομονάστηρο και το σκλαβοπάζαρο, το καφέ σαντάν και το μπορντέλο της κιορ Ταρούς, το καφέ αμάν κι ο Νεντίμ πασάς, η σκλαβιά κι η λευτεριά, η Σμύρνη, η Κόνια, η Καππαδοκία, το Αϊβαλί, το Αϊδίνι. Κι ο Γιάννος μου που με κοιτά κατάβαθα, με μάτια βουρκωμένα.
Εγώ όμως δε βουρκώνω τώρα, δεν προσεύχομαι, δεν ικετεύω. Στέκω απλώς και καρτεράω, καθώς το μαχαίρι του ματώνει το πετσί μου. Από φοβέρες έχω χορτάσει πια, λίγα τα χρόνια μου, αμά πολλές φορές ανταμώθηκα καρσί καρσί με τον χάρο.
Εγώ, η Αννιώ, η Αννέτ, η Αϊνούρ, η Άννα Παπάζογλου.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:
Ο ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ έχει δημοσιεύσει είκοσι τρία μυθιστορήματα ενηλίκων, μεταξύ των οποίων την Τετραλογία του Εμφυλίου Πολέμου, την Τριλογία του Μακεδονικού Αγώνα και την Τριλογία της Ελληνικής Επανάστασης, πέντε μυθιστορήματα για παιδιά και δύο βιβλία για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, ενώ έχει συμμετάσχει σε τέσσερις συλλογές διηγημάτων. Ασχολείται επίσης με τη συγγραφή σεναρίων και θεατρικών έργων. Το μυθιστόρημά του ΤΟ ΑΣΤΡΟΛΟΥΛΟΥΔΟ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερου Έργου Μνήμης 2003-2004 στο πλαίσιο του 20ού Πανελλήνιου Συμποσίου Ποίησης και Πεζογραφίας. Επίσης, το μυθιστόρημα ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΛΗΣΜΟΝΙΑΣ ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών – ΕΚΕΒΙ 2010, και το ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ υποψήφιο για το ίδιο βραβείο το 2012, όπου και κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις ψήφους των αναγνωστών και των Λεσχών Ανάγνωσης.
